Συνεργασία με ισχύ ή σύγκρουση και υπονόμευση; – Working Breakfast του ΔΙΚΤΥΟΥ για τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας μετά την πανδημία.
To ΔΙΚΤΥΟ για τη Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη διοργάνωσε, σήμερα, σε συνεργασία με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Εξωτερικών Σχέσεων (European Council on Foreign Relations), κλειστό ψηφιακό πρόγευμα εργασίας, με θέμα τις σχέσεις Ευρωπαϊκής Ένωσης – Κίνας μετά την πανδημία της COVID-19.
H συνάντηση εργασίας, η οποία πραγματοποιήθηκε επ’αφορμή της σημερινής συνόδου ΕΕ-Κίνας, είχε ως κεντρικό θέμα τις προκλήσεις που δημιουργεί η συνεχώς αυξανόμενη παγκόσμια επιρροή της Κίνας, τις συνέπειες που αναμένεται να έχει η πανδημία στις σινοευρωπαϊκές σχέσεις καθώς και τη στρατηγική αντιμετώπισης της κινεζικής επέκτασης από πλευράς της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Κεντρική προσκεκλημένη της συνάντησης ήταν η Dr. Janka Oertel, Διευθύντρια Ασίας του ECFR ενώ τοποθετήθηκαν επιπλέον ο Υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για την οικονομική διπλωματία και την εξωστρέφεια, Κώστας Φραγκογιάννης, ο Γενικός Γραμματέας Διεθνών Οικονομικών Σχέσεων και Εξωστρέφειας Γρηγόρης Δημητριάδης, ο Πλάμεν Τόντσεφ, επικεφαλής του Τμήματος Ασιατικών Σπουδών του ΙΔΟΣ και η Μαρία Καραγιαννίδου, Ερευνήτρια στο Care Policy and Evaluation Centre (CPEC) του LSE και Επιστημονική Συνεργάτης του ΔΙΚΤΥΟΥ. Με την συμμετοχή του τίμησε την συζήτηση και ο Γενικός Γραμματέας Έρευνας και Τεχνολογίας Θανάσης Κυριαζής.
Στο ψηφιακό πρόγευμα εργασίας, συμμετείχαν επίσης σημαντικές προσωπικότητες από τον χώρο της πολιτικής, της επιχειρηματικής και ακαδημαϊκής κοινότητας και της δημοσιογραφίας.
Καλωσορίζοντας τους συμμετέχοντες, η πρόεδρος του ΔΙΚΤΥΟΥ, Άννα Διαμαντοπούλου αναφέρθηκε στην πολυπλοκότητα των σχέσεων ΕΕ-Κίνας, τονίζοντας ότι η μορφή της σχέσης αυτής επηρεάζει σημαντικά μια σειρά από τομείς πολιτικής, όπως την αυτονομία της Ευρώπης και την εξέλιξη της ευρωπαïκής βιομηχανικής πολιτικής, τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, την κατάσταση στην Αφρική, την πολιτική δικτύων 5G, την διαχείρηση του παγκοσμίου χρέους καθώς και τη μορφή παγκόσμιας συνεργασίας που απαιτείται για την αντιμετώπιση του COVID-19 και ενδεχόμενων μελλοντικών πανδημιών. Η Άννα Διαμαντοπούλου τόνισε επιπλέον πως η ευρωπαϊκή πολιτική ηγεσία δεν μπορεί να συνεχίσει να τηρεί ασαφή στάση την ίδια στιγμή που η ενότητα των κρατών-μελών της ΕΕ απέναντι στην Κίνα αποτελεί το μέγιστο ζητούμενο για μια αποτελεσματική ευρωπαϊκή πολιτική έναντι της Κίνας.
H Janka Oertel παρατήρησε ότι οι σχέσεις Ευρώπης-Κίνας υφίστανται μια θεμελιώδη μετατόπιση, η οποία μπορεί μεν να επιταχύνεται σημαντικά λόγω της πανδημίας, ωστόσο είχε ήδη ξεκινήσει από το 2019. Για την Κίνα, τονίζει η δρ. Oertel, η Ευρώπη έχει μετατραπεί σε κεντρικό πεδίο μάχης στο πλαίσιο του οικονομικού και τεχνολογικού της ανταγωνισμού με τις ΗΠΑ. Η είσοδος της Κίνας στις ευρωπαϊκές αγορές και η πολιτική συνεργασία με τις χώρες της Ευρωζώνης είναι κομβικά στοιχεία για την επίτευξη των κινεζικών φιλοδοξιών. Ωστόσο, η διεθνής συμπεριφορά του Πεκίνου έχει σημαντικές επιπτώσεις στην εσωτερική συνοχή της Ένωσης καθώς και τη διατλαντική συνεργασία. Κατά την Janka Oertel, ενώ η ΕΕ υιοθετεί σταδιακά σκληρότερη στάση ως προς τα ζητήματα που άπτονται του διεθνούς εμπορίου, παραμένει ασαφής ως προς τη γενικότερη πολιτική σχέση με το Πεκίνο. Η σημερινή Σύνοδος θα είναι μάλλον κατατοπιστική ως προς τη βούληση της ευρωπαϊκής ηγεσίας να τηρήσει την υπόσχεση της για ενδυνάμωση της ευρωπαϊκής κυριαρχίας στο νέο γεωπολιτικό περιβάλλον. Μια τέτοια εξέλιξη θα σημάνει ότι μια “γεωπολιτική Ευρωπαϊκή Επιτροπή” δεν θα μπορεί παρά να πάρει σαφή θέση σχετικά με το μέλλον των πολιτικών ελευθεριών στο Hong Kong, τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην κινεζική επικράτεια ή την παρεμβατική πολιτική του Πεκίνου στην ευρωπαϊκή γειτονιά.
Τη νέα δυναμική που δημιουργείται στις σχέσεις ΕΕ-Κίνας μετά την πανδημία του Covid-19 συζήτησαν οι συμμετέχοντες στη σημερινή διαδικτυακή συζήτηση του «Δικτύου», όπου, ο Υφυπουργός Εξωτερικών, αρμόδιος για την Οικονομική Διπλωματία και Εξωστρέφεια, κ. Κώστας Φραγκογιάννης, επεσήμανε, μεταξύ άλλων, ότι η διαχείριση και αντιμετώπιση της πανδημίας ανέδειξε τις εγγενείς αδυναμίες της παγκόσμιας παραγωγικής και εφοδιαστικής αλυσίδας, καθώς διαπιστώθηκε ότι οι περισσότερες χώρες στον κόσμο εξαρτώνται από μία κυρίως πηγή για την προμήθεια απαραίτητου ιατρικού εξοπλισμού. Τούτο, συμπλήρωσε, έχει ωθήσει πολλές ευρωπαϊκές, και όχι μόνο, χώρες να επανεξετάσουν τη σημασία εγκατάστασης παραγωγικών μονάδων πλησιέστερα στις αγορές τους, κάτι το οποίο διανοίγει νέες επενδυτικές προοπτικές και για την Ελλάδα.
Αξίζει να σημειωθεί ότι:
- Το 2019 η ΕΕ ήταν ο μεγαλύτερος εμπορικός εταίρος της Κίνας ενώ η Κίνα ο δεύτερος μεγαλύτερος της ΕΕ.
- Το εμπόριο αγαθών μεταξύ ΕΕ και Κίνας ανήλθε σε πάνω από 1,5 δισεκατομμύρια ευρώ ημερησίως για το 2019.
- Η συνολική αξία των εξαγωγών της ΕΕ στην Κίνα ανήλθε στα 198 δισεκατομμύρια ευρώ και των εισαγωγών στα 362.
- Το 2018, η εξαγωγή υπηρεσιών προς την Κίνα έφτασε τα 46 δισεκατομμύρια ευρώ ενώ η εισαγωγή τα 30 δισεκατομμύρια ευρώ.
Για περισσότερα στοιχεία σχετικά με τις σχέσεις ΕΕ-Κίνας, μπορείτε να αντρέξετε στο σχετικό factsheet της ΕΕ, εδώ: https://eeas.europa.eu/topics/external-investment-plan/34728/eu-china-relations-factsheet_en.
Δείτε εδώ [στα αγγλικά] την εισαγωγική ομιλία της Janka Oertel:
