#SpainElection
#εφαρμογή_μνημονίου3
#παράλληλες_γραμμές
#εθνική_κατάθλιψη
#IMF
#eklogesnd
Ισπανικές εκλογές: Το αδύνατο μέτωπο του Νότου.
Οι εκλογές στην Ισπανία προκάλεσαν εκτενή συζήτηση για το ποιος είναι ο νικητής/ες και ποιος ο ηττημένος/οι. Καταρχάς ας δούμε τους αριθμούς.
Οι αριθμοί λένε την αλήθεια, αλλά πολλές φορές το εκλογικό αποτέλεσμα μεταφράζεται κατά το δοκούν.
Πρώτο κόμμα παραμένει το Λαϊκό με μεγάλη απώλεια δυνάμεων(πήρε 28,71% σήμερα από 44,61% το 2011). Είναι, όμως, η δεύτερη περίπτωση που κυβερνητικό κόμμα, το οποίο εφάρμοσε σκληρή λιτότητα, κερδίζει εκλογές μετά την Πορτογαλία.
Δεύτερο το Σοσιαλιστικό (22,06% σήμερα έναντι 43,87 το 2011). Στην τρίτη θέση ήρθαν οι Podemos, με 20,6% και στην τέταρτη οι φιλελεύθεροι Ciudadanos με 14%.
Το συμπέρασμα από τις εκλογικές αναμετρήσεις και στις τρεις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου είναι ότι οι κυβερνήσεις και τα κόμματα, που επέβαλαν λιτότητα μέσω Μνημονίων ή όπως είπε ο Ιταλός Πρωθυπουργός, ήρθαν κοντά στη Γερμανία, υπέστησαν μεγάλες απώλειες. Κερδισμένος αδιαφιλονίκητος ο λαϊκισμός.
Το αν αυτή η εξέλιξη παράλληλα με τις αγκωνιές του Ρέντσι στη Μέρκελ, σημαίνει και τη μεταβολή της στάσης του Βερολίνου ως προς τη διαχείριση της ευρωοικονομίας, με τελευταίο επεισόδιο την άκαμπτη στάση του Βερολίνου ως προς την ενιαία εγγύηση τραπεζικών καταθέσεων παραμένει αμφίβολο.
Υλοποίηση συμφωνηθέντων: Μελόδραμα και στρουθοκαμηλισμός
Εκών άκων ο Σύριζα και η κυβέρνηση προχωρούν σταδιακά στην ψήφιση των προαπαιτούμενων. Εκείνο όμως, που πρέπει να υπογραμμιστεί είναι οι δύο παράλληλες γραμμές που χαράσσονται δίπλα στην ψήφιση των συμφωνηθέντων.
Η πρώτη γραμμή είναι το παράλληλο πρόγραμμα και η δεύτερη παράλληλη γραμμή είναι της μη αποδοχής από μέλη της κυβέρνησης των προαπαιτούμενων (Σπίρτζης). Η κυβερνητική πολιτική είναι ως εκ τούτου «τριχοτομημένη» και αυτό προφανώς προκαλεί αλυσιδωτές αντιδράσεις στη λειτουργία της, στην εικόνα της, στις σχέσεις της με τους Θεσμούς και στην αντιμετώπιση των αγορών (άνοδος spreads).
Ενώ από τη μία η κυβέρνηση φαίνεται αποφασισμένη να ψηφίσει όσα πρέπει παρόλο που δεν τα πιστεύει, από την άλλη προχωρά σε υιοθέτηση ενός παράλληλου προγράμματος με επικοινωνιακά κυρίως χαρακτηριστικά, αμφίβολης όμως προοπτικής ελέω Θεσμών…
Το ιλαρόν της υπόθεσης είναι το μικροπολιτικό μελόδραμα του υπουργού Μεταφορών που στρουθοκαμηλίζοντας εκτιμά ότι θα αποσείσει την ευθύνη της διοίκησης και του υπουργικού καθήκοντος, μέχρι να αντιληφθεί πλήρως και στην πράξη το κόστος των εύκολων και «ακοστολόγητων» προεκλογικών λόγων, μπροστά στην ωμή πραγματικότητα των εθνικών αναγκών και του καθήκοντος.
Αντίστοιχου επιπέδου πολιτική ιλαρότητα εκπέμπουν οι «κινήσεις αντιπερισπασμού» της κυβέρνησης μέσα από κάλυψη με συμβολικές κινήσεις ορισμένων αποφάσεών της, απόλυτα ασύμβατων ιδεολογικά και προγραμματικά. Όπως για παράδειγμα η υπόσχεση για «αισθητική αναβάθμιση και τουριστική αξιοποίηση» της παραλιακής βιομηχανικής ζώνης Δραπετσώνας-Περάματος ως αντιστάθμισμα στην –κατά απόλυτη πλειοψηφία πια- ιδιωτικοποίηση του ΟΛΠ. Μια περιβαλλοντικά ανέφικτη, αναπτυξιακά ασύμβατη, επενδυτικά αλλοπρόσαλλη και οικονομικά ασύμφορη πρόταση, έρχεται να επικαλύψει την …αριστερή υπογραφή στην πώληση του πλειοψηφικού πακέτου μετοχών του μεγαλύτερου λιμανιού της χώρας.
Το «παράλληλο πρόγραμμα» από την άλλη και κυρίως η προσπάθεια μικροπολιτικής προσποίησης από υπουργούς και βουλευτές της κυβέρνησης απέναντι στις δεσμεύσεις της χώρας με την επίκληση της εκ των προτέρων γνώσης από τους πολίτες όσων επώδυνων πρέπει να ψηφιστούν, δεν προσθέτει στην αξιοπιστία του πολιτικού συστήματος, αλλά αφαιρεί. Δεν συσπειρώνει την ΚΟ του ΣΥΡΙΖΑ και των ΑΝΕΛ, αλλά σταδιακά αποδυναμώνει τις πολιτικές αντιστάσεις καθώς καταναλώνονται ραγδαία πολιτικά επιχειρήματα στο βωμό μίας -εν τέλει- χαμένης μάχης, με αντιπάλους τις ισχυρές εθνικές δεσμεύσεις και την αδιαμφισβήτητη προγραμματική στροφή του προεκλογικού ΣΥΡΙΖΑ, που αμφότερα έχουν πλήξει το πολιτικό κεφάλαιο του κόμματος και της κυβερνητικής πλειοψηφίας.
Το πλέον ανησυχητικό είναι ότι η κυβερνητική αμφισημία εκλαμβάνεται από Θεσμούς και αγορές ως επανάληψη όσων διαδραματίστηκαν από τον Ιανουάριο ως τον Αύγουστο. Ένα νέο επεισόδιο σε ένα σήριαλ που έπρεπε να έχει τελειώσει προ πολλού.
Όλα τα παραπάνω συγκλίνουν σε μία πάγια πλέον πεποίθηση μετά από 5 χρόνια διαπιστωμένης κρίσης: Σημασία δεν έχει πόσοι νόμοι ψηφίζονται, πόσες ΠΝΠ υπογράφονται, πόσες τροπολογίες ενσωματώνονται. Σημασία, έχει πόσο εφαρμόζονται όσα ψηφίζονται και κυρίως πόσο πολύ έχουν χωνευθεί από την κοινωνία και το πολιτικό σύστημα όλα όσα πρέπει να γίνουν. Τα συγκεχυμένα σήματα που εκπέμπει η κυβέρνηση δείχνουν ότι δεν έχει αποδεχθεί την αναγκαιότητα των μέτρων, ούτε για την βιωσιμότητα των δημοσιονομικών μεγεθών, ούτε για την φυγή της χώρας προς τα εμπρός και την εναρμόνιση της ξανά με τα αναπτυγμένα κράτη του δυτικού κόσμου.
ΔΝΤ: Εντός εκτός και επί τα αυτά
Η συζήτηση για την αποχώρηση του ΔΝΤ από την Ελλάδα είναι πλέον αντίστοιχη των τηλεοπτικών σήριαλ που επαναλαμβάνονται κάθε καλοκαίρι. Το ΔΝΤ είναι ο «κακός» στην υπόθεση με την κυβέρνηση να επιδιώκει το ρόλου του «καλού» και την ΕΕ του «άσχημου». Σε κάθε περίπτωση το ΔΝΤ λέει με τις αναφορές του σχετικά με το χρέος, την πορεία των μεταρρυθμίσεων, κλπ όσα πολλοί εντός ΕΕ σκέφτονται και συζητούν κατ ιδίαν, αλλά διστάζουν να πουν δημοσίως. Η επαμφοτερίζουσα στάση της ελληνικής κυβέρνησης απέναντι στο Ταμείο δεν αποδίδει διπλωματικά όσα θα μπορούσε να αποδώσει τυχόν τακτική σύμπλευση της κυβέρνησης με το ΔΝΤ στο θέμα του χρέους απέναντι στην ΕΕ. Οι Θεσμοί ακόμα και αν ταμειακώς καλύψουν την αποχώρηση του Ταμείου από την Ελλάδα, δεν θα δεχθούν και την τεχνοκρατική απομάκρυνση του.
Τα οικονομικά στοιχεία του Κράτους δεν προοιωνίζονται μέρες ανάπτυξης. Τα χρέη σε εφορίες, τα κόκκινα δάνεια, η φορολογική πίεση, οι απλήρωτοι προμηθευτές του Δημοσίου, η παγίωση της υψηλής ανεργίας κλπ, δημιουργούν ένα ασφυκτικό πλαίσιο. Η χώρα δεν καρπώνεται την πτώση του ευρώ, των τιμών του πετρελαίου, τα προγράμματα της ΕΚΤ και οι ιδιωτικές επενδύσεις δεν φαίνονται στον ορίζοντα. Το παραπάνω πλαίσιο κρατά σε στάση αναμονής το ΔΝΤ απέναντι στην απόφαση του για συμμετοχή ή όχι στο ελληνικό πρόγραμμα πιο άμεσα απ’ ό,τι είναι τώρα.
Σε συνδυασμό με ενδεχόμενη πολιτική αστάθεια που θα προκληθεί από τους κλυδωνισμούς του νέου ασφαλιστικού και του φορολογικού, το ΔΝΤ φαίνεται να προτιμά να λάβει τις αποφάσεις του με καθαρό τόσο το οικονομικό όσο και το πολιτικό πεδίο. Αν η κυβέρνηση περάσει άνετα τις συμπληγάδες ασφαλιστικού και φορολογικού και η εικόνα της οικονομίας αρχίσει να αλλάζει παράλληλα με τις ευρωπαϊκές δεσμεύσεις για το χρέος, το ΔΝΤ προφανώς θα αποδεχθεί τη συμμετοχή του. Έως τότε η αναμονή θα πυροδοτήσει σενάρια και συζητήσεις που καλό είναι να μην αποπροσανατολίσουν το κυβερνητικό έργο.
Στην κυβέρνηση υπάρχει η εκτίμηση, πως η αποχώρηση του ΔΝΤ θα της επιτρέψει να προβεί σε – εκ νέου απόπειρα – πολιτικής διαπραγμάτευσης με τους εταίρους ώστε, να χαλαρώσει το πρόγραμμα και να βρεθεί η χώρα στο ασφαλές καταφύγιο της ΕΚΤ και της ποσοτικής χαλάρωσης.
Το πρόβλημα για την κυβέρνηση είναι πως παραμένει μόνη στο αίτημά της, έως τώρα.
Το δεδομένο της απογοήτευσης και η αγωνία του …χειρότερου
Οι τελευταίες δημοσκοπήσεις που βγήκαν στο φως της δημοσιότητας επικεντρώθηκαν κυρίως σε ερωτήματα κοινωνικής και οικονομικής φύσεως, με τις απαντήσεις να απηχούν την περιρρέουσα ατμόσφαιρα απογοήτευσης, εξουθένωσης, θυμού και ιδιώτευσης που κυκλώνει τη συντριπτική πλειοψηφία της κοινής γνώμης. Η χρονιά φεύγει με την πλειοψηφία των πολιτών και την ευρύτερη «κοινωνική ψυχολογία» να βρίσκονται στο χαμηλότερο σημείο αισιοδοξίας και προοπτικής –ίσως από τότε που διαπιστώθηκε η κρίση στην χώρα μας. Η μόνη προοπτική αυτή τη στιγμή φαίνεται να προκύπτει από το μεγάλο απόθεμα αντοχής και υπομονής που δείχνουν οι πολίτες. Αυτή ακριβώς η αξιομνημόνευτη «υπομονή» είναι που ωθεί μεγάλο τμήμα του πληθυσμού στην ελπίδα ότι η κατάσταση δεν έχει παρακάτω.
Σε πολιτικό επίπεδο αυτό μεταφράζεται σε μία αίσθηση στασιμότητας και αμυντικών κινήσεων από τα κόμματα, που προτιμούν να μην χάσουν έδαφος παρά να κατακτήσουν μεγαλύτερη απήχηση και επιρροή. Πολλοί επενδύουν στις επερχόμενες ρήξεις και κρίσεις των δύσκολων κυβερνητικών αποφάσεων μεταθέτοντας σε μελλοντικό χρόνο τις πιθανές συνεργασίες. Αρκετοί εκτιμούν ότι η κυβέρνηση θα προχωρήσει όπως είναι, καθώς το μοντέλο λειτουργεί και σχεδόν όλοι αντιλαμβάνονται την απογοήτευση των πολιτών απέναντι στην πλειοψηφία του πολιτικού συστήματος.
Μία αγωνιώδης προτροπή ακούγεται όλο και πιο συχνά «να μαζευτούν όσοι μπορούν και γνωρίζουν και να γίνει κάτι άλλο» μαζί με μία δέσμευση «δεν πρόκειται να γυρίσω πίσω σε όσους με απογοήτευσαν». Ο συνδυασμός αυτών των δύο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι οι πολίτες – κυρίως η δεξαμενή των απογοητευμένων προοδευτικών και κεντρώων πολιτών που απείχαν – αναζητούν ένα νέο πολιτικό σχηματισμό που θα εκτείνεται από το φάσμα της φιλελεύθερης δεξιάς έως την – μη αλωθείσα ακόμα από το ΣΥΡΙΖΑ – κεντροαριστερά.
Είναι σχεδόν σίγουρο ότι την φθορά του ΣΥΡΙΖΑ – αναπόφευκτη από την εξουσία και καλλιεργούμενη από τις δικές του πολιτικές – δεν μπορεί να την καρπωθεί ακόμα η ΝΔ που ταλανίζεται ανάμεσα σε παρασκηνιακές δηλώσεις (;) των «πρώην» ή «κύκλων» τους και στην …εξτρεμιστική επικοινωνιακή τακτική των επόμενων, χωρίς πολιτική ουσία και απαντήσεις σε γνωστά και διαπιστωμένα αδιέξοδα που κλήθηκε να αντιμετωπίσει και η ίδια ως κυβερνόν κόμμα. Ερωτηματικό εγείρεται για την εξέλιξη και διεύρυνση της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, καθώς μόνο με στρατηγική διεύρυνσης το εγχείρημα μπορεί να ελπίζει σε καλύτερες ημέρες, ενώ στο ίδιο υπαρξιακό πλαίσιο θα κινηθεί και το Ποτάμι που αμφιταλαντεύεται ανάμεσα σε μία εστέτ ομάδα παλαιών αριστερών και ένα κινηματικό μοτίβο ριζοσπαστικών προτάσεων. Προς το παρόν, καθένα από τα υπάρχοντα σχήματα, περιχαρακώνεται στον στελεχιακό και οπαδικό του χώρο, σχεδιάζοντας και υλοποιώντας εκδηλώσεις, συνέδρια και συνδιασκέψεις, με χρώματα και σημαιάκια, οραματιζόμενο το καθένα να αποτελέσει τον «κύριο κορμό» σε οτιδήποτε συλλογικότερο προκύψει στο απώτερο μέλλον.
Α΄ Γύρος #EklogesND: Βάλσαμο και οξυγόνο ή χαλάκι για να κρύψει τη σκόνη;
Η κρίση στο κόμμα της αξιωματικής αντιπολίτευσης σοβεί εδώ και χρόνια. Δεν είναι φαινόμενο του 2015. Όπως συνέβη και με το ΠΑΣΟΚ έτσι και τώρα με χρονοκαθυστέρηση, το κόμμα της συντηρητικής παράταξης βιώνει όχι μόνο την πτώση, αλλά κυρίως και πιο οδυνηρό, την απαξίωση του.
Εδώ και 2 μήνες η κοινή γνώμη αντίκριζε την εσωκομματική μάχη απίστευτης πολιτικής ένδειας και αντίστοιχου επιπέδου. Αθροιστικά, οι εντυπώσεις αυτές φωτογράφιζαν ένα κόμμα, όχι απλώς σε κρίση (καθώς οι κρίσεις είναι συχνά προσωρινές), αλλά βαθιάς παρακμής.
Η εικόνα αυτή, όπως και οι κάκιστες εντυπώσεις από το φιάσκο της πρώτης προσπάθειας εκλογής προέδρου, φαίνεται πως περιορίστηκαν από την …αίσια έκβαση της δεύτερης εκλογικής απόπειρας που επιχειρήθηκε. Η διαδικασία ξεκίνησε και ολοκληρώθηκε κανονικά αν και πάνω από δύο 24ωρα μετά το κλείσιμο της κάλπης, δεν εκδόθηκαν ακόμα οριστικά και πλήρη αποτελέσματα ψηφισάντων και ποσοστών. Σε κάθε περίπτωση, η αξιοσημείωτη για τα δεδομένα της εποχής συμμετοχή (ακόμη κι όταν είναι -50% σχεδόν από τις αντίστοιχες εκλογές του 2009), η αποδοχή του αποτελέσματος από όλους και η –ομαλή προς το παρόν- πορεία προς τον Β΄ Γύρο δείχνουν πως η επίπονη αυτή εσωτερική διαδικασία πρόσφερε πολύτιμο οξυγόνο στην πολιτική οντότητα της αξιωματικής αντιπολίτευσης αλλά αποτέλεσε και βάλσαμο –έστω προσωρινό- για την τραυματισμένη εσωκομματική δομή και λειτουργία. Όλα αυτά βέβαια θα τα καρπωθεί οριστικά και θα τα κεφαλαιοποιήσει η ΝΔ μόνο στην περίπτωση που ομαλά και αναίμακτα ολοκληρώσει τις διαδικασίες και αναδείξει την νέα ηγεσία της με τον ερχομό του νέου έτους.
Στην «ακτινογραφία» του αποτελέσματος, φαίνεται πως παρά τις όποιες προσωπικές αντεγκλήσεις, συγκρούσεις και στρατηγικές, η αναμέτρηση αυτή διατήρησε τα «πολιτικά χαρακτηριστικά» της, τουλάχιστον έτσι όπως τα εξέλαβαν οι ψηφοφόροι. Φαινόμενο σπάνιο σε εσωκομματικές διαδικασίες στην Ελλάδα που συνήθως αναλώνονται σε επιλογές προσώπων –πάνω-κάτω- κοινής πολιτικής υφής, το συγκεκριμένο αποτέλεσμα φαίνεται πως «επιβράβευσε» την πολιτική φυσιογνωμία που έχει όριο την «ευρωπαϊκή δεξιά» και αντίστοιχα εκτίνεται σε βάθος μέχρι το Κέντρο. Όπως επίσης επιβράβευσε την κουλτούρα και την νοοτροπία της συνεννόησης και της ήπιας πολιτικής παρέμβασης –όταν κινδυνεύει η ευρωπαίκή πορεία της χώρας. Οι δυνάμεις αντίστοιχα που φλερτάρουν με πιο ακραίες απόψεις, επενδύουν σε πατριωτικά αισθήματα και κοινωνικά στερεότυπα και προτάσσουν την κομματική σκοπιμότητα πάνω κι από την ανάγκη συνεννόησης προ του εθνικού κινδύνου, δεν κατάφεραν καν να βρεθούν στον Β’ γύρο. Με τους πολιτικούς λογαριασμούς αυτούς να «έκλεισαν» την πρώτη Κυριακή, στη δεύτερη αναμέτρηση είναι πολύ πιθανό να μετρήσουν περισσότερο τα προσωπικά χαρακτηριστικά, οι φυσιογνωμίες, οι πολιτικοί φίλοι και εχθροί και βέβαια η παρακαταθήκη και η ελπίδα που μπορεί έκαστος από τους δύο μονομάχους να πρεσβεύσει ή να …εμπνεύσει.
Γιάννης Μαστρογεωργίου, Διευθυντής Δικτύου
Γιώργος Παπούλιας,Πολιτικός Επιστήμονας,συνεργάτης Δικτύου