Άρθρο Άννας Διαμαντοπούλου* για τα ΝΕΑ
Το θλιβερό γεγονός των τελευταίων ημερών, συγκλονίζει όλες τις χώρες της Ευρώπης και όλα τα πολιτικά κόμματα. Όμως η Δημοκρατία δείχνει τις αρετές της. Οι θεσμοί της διαφάνειας και της δικαιοσύνης, σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο, καθώς και τα μέσα ενημέρωσης, κάνουν απρόσκοπτα τη δουλειά τους. Αυτή είναι η θεμελιώδης διαφορά με τα απολυταρχικά καθεστώτα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και με τις αυταρχικής αντίληψης κυβερνήσεις εντός της Ευρώπης.
Στις αυταρχικές ή δικτατορικές χώρες, αν συνέβαινε κάτι τέτοιο ή θα παρέμενε κρυφό ή οι κατηγορούμενοι θα είχαν βρεθεί χωρίς δικαιώματα στις φυλακές και ενδεχομένως με κομμένα κεφάλια!
Σε τέτοιες θλιβερές στιγμές, η αντίδραση δεν είναι να κλαις πάνω από το χυμένο γάλα, ούτε να φοβάσαι αυτούς που ποτέ δεν πίστεψαν στην ευρωπαϊκή ιδέα.
Αποδείχθηκε για άλλη μία φορά, ότι η Ευρώπη έχει δημοκρατικούς θεσμούς, όργανα και διαδικασίες που αφορούν τον έλεγχο, την αποκάλυψη και την τιμωρία, με βάση τις αρχές του κράτους δικαίου.
Δεν λειτουργούν σε όλες τις χώρες το ίδιο καλά, αλλά με εξαίρεση χώρες που βρίσκονται σε συνεχή έλεγχο για θέματα διαφθοράς και δημοκρατικής λειτουργίας (Πολωνία, Ουγγαρία), όλες οι υπόλοιπες ανήκουν, συγκριτικά, στις καλύτερες του κόσμου.
Η πρόταση του ψηφίσματος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου(13/12/22), είναι ένα κείμενο που πρέπει να προσεχθεί.
Το ψήφισμα θέτει ζητήματα: του Κώδικα διαδικασιών, του Κώδικα συμπεριφοράς των μελών του, το μητρώο διαφάνειας για την καταγραφή των Lobby’s. Καλεί σε άμεση συνεργασία μεταξύ τους τα ευρωπαϊκά ινστιτούτα που αφορούν τις απάτες, τη συνεργασία των ευρωπαϊκών συστημάτων δικαιοσύνης, τον ευρωπαίο δημόσιο εισαγγελέα και προτείνει βελτιώσεις για την ισχυροποίηση των θεσμών ελέγχου του ίδιου του Κοινοβουλίου, κάτι που προφανώς πρέπει να γίνεται συνέχεια.
Ένα δεύτερο σημαντικό θέμα, αφορά στον διαχωρισμό του στιγματισμού ατόμων από συλλογικά υποκείμενα. Προσωπικές υποθέσεις ανομίας και παραβατικότητας, δεν μπορούν να χαρακτηρίζουν εθνικές ή πολιτικές συλλογικές ταυτότητες. Επειδή στη συγκεκριμένη υπόθεση εμπλέκονται Ιταλοί και Έλληνες, δεν μπορεί να χρεώνεται συλλήβδην ο Ευρωπαϊκός Νότος, ενώ επειδή αφορά άτομα του Ευρωσοσιαλιστικού Κόμματος, δεν σημαίνει ότι μπορεί να χρεωθεί στο ευρωπαϊκό, ελληνικό ή ιταλικό σοσιαλιστικό κόμμα.
Η Ευρώπη βρίσκεται εν μέσω μεγάλων προβλημάτων γεωπολιτικών, οικονομικών και κοινωνικών, ενώ είναι αρκετοί αυτοί που στοιχηματίζουν στη διάλυση της. Ταυτόχρονα, είναι σαφές ότι η οικονομική και πολιτιστική ανάπτυξη, ο σεβασμός των θεσμών και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, την καθιστά «γη της επαγγελίας» για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες, ενώ το διεθνώς αξιοσέβαστο θεσμικό πλαίσιο ανταγωνισμού και ελέγχου της αγοράς, την καθιστά βασικό σημείο έλξης για διεθνείς επιχειρήσεις που θέλουν να φέρουν και την σφραγίδα της ΕΕ.
Παράλληλα όμως, η γεωπολιτική αστάθεια και η ενεργειακή κρίση, την καθιστούν πεδίο βολής για αυταρχικά καθεστώτα.
Όσοι πιστεύουμε βαθιά στην ευρωπαϊκή ιδέα, κατανοούμε ότι τα πράγματα είναι σε εξαιρετικά κρίσιμο σημείο. Η διαρκής γεωπολιτική αμηχανία (που οφείλεται στο ότι η ΕΕ είναι ατελής ένωση) ευνοεί εξωτερικά συμφέροντα, επιτρέπει πιέσεις και επιτείνει τα θεσμικά κενά.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να εξελιχθεί σε μια ισχυρή πολιτική ένωση, με όσες χώρες θέλουν και μπορούν. Άλμα ή τέλμα και τελικά διάλυση.
Η απόφαση πάντως της Συνόδου Κορυφής για ελάχιστο φόρο 15% στα κέρδη των πολυεθνικών είναι βήμα προς το άλμα.
*Η Άννα Διαμαντοπούλου είναι Πρόεδρος του Δικτύου – Πρόεδρος της Επιτροπής της ΕΕ για το μέλλον του κοινωνικού κράτους – πρ. Επίτροπος ΕΕ – πρ. Υπουργός