Η πρόεδρος του ΔΙΚΤΥΟΥ και υποψήφια της Ελλάδας για τη θέση του ΓΓ του Ο.Ο.Σ.Α Άννα Διαμαντοπούλου, έδωσε, σήμερα Κυριακή 18 Οκτωβρίου, συνέντευξη στην εφημερίδα ΤΟ ΒΗΜΑ και τη δημοσιογράφο Δήμητρα Κρουστάλλη.
1.Η αποδοχή εκ μέρους σας της πρότασης του Κυριάκου Μητσοτάκη για τον ΟΟΣΑ, προκάλεσε τριβή ανάμεσα στο ΚΙΝΑΛ και στον ΣΥΡΙΖΑ και αντιδράσεις από ένα κομμάτι της ΝΔ για τα συνεχή ανοίγματα του Πρωθυπουργού στον χώρο της Κεντροαριστεράς. Πώς τα σχολιάζετε;
ΑΠ: Πιστεύω ότι η επιλογή του Πρωθυπουργού αφορά την εξωτερική και όχι την εσωτερική πολιτική της χώρας . Αυτό που διαπίστωσα στις συζητήσεις μαζί του, είναι ότι η κυβέρνηση είχε κάνει μια σοβαρή προεργασία και ήθελε μια πρόταση με εξωστρεφή προσανατολισμό. Η Ελλάδα σήμερα, έχει πολλούς λόγους, διπλωματικούς και οικονομικούς, συγκυριακούς και μονιμότερους, για ένα μεγάλο άλμα στην εξωστρέφεια. Ανοίγεται επιθετικά στο έξω κόσμο, διότι έχει να δώσει πολλά και να καταξιωθεί, πλέον, δια της προσφοράς. Επιδιώκει να ξεπεράσει τον μίζερο και παθητικό ρόλο να ζητάει διαρκώς, αλλά θέλει, έχει και μπορεί να δώσει στον κόσμο, πνευματικές αξίες, αρχές συνύπαρξης, αλλά και πολύτιμες οικονομικές και κοινωνικές εμπειρίες. Η Ελλάδα, παρά την γκρίνια μας, απέδειξε, πως μόνο όταν αντέχουν οι δημοκρατικοί θεσμοί υπάρχει ανάκαμψη.
Επίσης, η ελληνική πρόταση επιχειρεί να εναρμονιστεί με την ταυτότητα και την στοχοθεσία του ΟΟΣΑ. Την υπάρχουσα , ως γέφυρας παγκοσμιότητας ,συνεργασίας για την συνανάπτυξη εθνών και λαών, αλλά και την ανανεωμένη, ως θεσμού ανοιχτών οριζόντων και καταπολέμησης των κάθε είδους αποκλεισμών και ανισοτήτων. Η σοβαρότητα δε, μιας τέτοιας διεθνούς συμμετοχής της χώρας προϋποθέτει, φυσικά, μια κατά το δυνατόν αξιοκρατική επιλογή. Τέλος, επειδή εκτός από επιλογή εξωτερικής πολιτικής, είναι και πρόταση διεκδίκησης και μάχης, καθόλου σίγουρης, καθόλου δεδομένης, είναι ευκαιρία να συμπορευτούμε σε μια εθνική προσπάθεια σε καιρούς δύσκολους για την πατρίδα μας.
37 χώρες , 8 σημαντικοί υποψήφιοι από όλες τις ηπείρους είναι ένας δύσκολος αλλά που αξίζει τον κόπο μάχη.
- Πριν από χρόνια διατελέσατε Επίτροπος στην Κομισιόν. Τι πιστεύετε ότι έχει αλλάξει από τότε στην Ευρώπη;
ΑΠ: Πολλά και σημαντικά. Εξελίχθηκε σε μια σημαντική εσωτερική αγορά για την ανάπτυξη των λαών της, σταθεροποιήθηκε το κοινό νόμισμα και πρόσφατα με το Ταμείο Ανάκαμψης, τέθηκαν ισχυρές βάσεις για την ανοικοδόμηση και σύγκλιση μιας ενιαίας οικονομικής πορείας. Μέσα στο χρόνο, παρά τις καθυστερήσεις και τις ατέλειες του ενωσιακού εγχειρήματος, το δίλημμα Ευρώπη ή χάος ,γίνεται ευκρινέστερο και η επιλογή προφανής.
Τα σημαντικότερα όμως έπονται. Ταυτόχρονα με την ενιαία οικονομικά και κοινωνικά Ευρώπη, εξελίσσεται η αυτόνομη και η ενιαία γεωπολιτικά Ευρώπη. Οι γεωπολιτικές ανακατατάξεις και αναταραχές, ωθούν τα πράγματα ραγδαία προς τα εκεί. Αυτή η εξέλιξη είναι η μεγάλη ελπίδα ισορροπίας , σταθερότητας και ειρήνης μέσα σε συνθήκες έντονου πολυπολικού ανταγωνισμού μεταξύ ΗΠΑ , Κίνας και των υπόλοιπων μεγάλων δυνάμεων. Είναι ταυτόχρονα, όμως, και ισχυρή ασπίδα προστασίας, για όσα ευρωπαϊκά κράτη αντιμετωπίζουν προβλήματα από περιφερειακούς αναθεωρητισμούς, όπως συμβαίνει με την πατρίδα μας.
3.Πώς εκτιμάτε ότι θα κινηθεί η παγκόσμια οικονομία, δεδομένων των αλλαγών που έχει φέρει η Covid-19; Θα διευρυνθούν οι ανισότητες; Θα δημιουργηθούν νέες; Τι πρέπει να κάνει η ΕΕ, η οποία δέχεται τον αντίκτυπο της σύγκρουσης ΗΠΑ – Κίνας;
ΑΠ: Είναι γεγονός ότι η πανδημία επιτάχυνε και όξυνε τα προβλήματα της παγκόσμιας οικονομίας, που όμως συνέχιζε να νοσεί από την μεγάλη κρίση του 2008. Τα διαρθρωτικά και δημοσιονομικά προβλήματα, που άφησε πίσω της, δεν αντιμετωπίστηκαν ριζικά και επέστρεψαν με δραματικό τρόπο, προστιθέμενης της πανδημίας. Βέβαια, κυβερνήσεις και κεντρικές τράπεζες με την εμπειρία του 2008, έδρασαν αποφασιστικά στον τομέα της προσφοράς ρευστότητας, για να κρατήσουν άμεσα όρθια τις παραγωγικές δομές επιχειρήσεων και εργαζομένων.
Όμως, η συσσωρευμένη οικονομική επιδείνωση και η πολυπλοκότητα της κρίσης, βάζουν στο επίκεντρο την ανάγκη νέων οικονομικών προσεγγίσεων , λιγότερο χρηματοοικονομικών και περισσότερο παραγωγικών, για την νέα μετά Covid-19 πραγματικότητα.
Σε ότι αφορά τις ανισότητες, επειδή εντοπίζονται σε διαφορετικές κλίμακες, όχι μόνο στο εσωτερικό των κοινωνιών, αλλά και μεταξύ εθνών και ηπείρων, πράγματι στο Δυτικό κόσμο διευρύνθηκαν, με την έννοια ότι το μεγαλύτερο κομμάτι του πλούτου πλέον μεταφέρεται στην Ανατολή. Γι’ αυτό, άλλωστε, προέχει μια σοβαρή και αναβαθμισμένη ανασυγκρότηση των σχέσεων της ΕΕ με τις ΗΠΑ, ανεξαρτήτως αποτελέσματος των εκλογών του Νοεμβρίου. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η ΕΕ θα εγκαταλείψει την εποικοδομητική προσέγγιση με άλλες δυνάμεις όπως την Κίνα και Ρωσία, παρά τις μείζονες διαφορές.
4.Το μεταναστευτικό θα παραμείνει ένα μεγάλο πρόβλημα για την Ευρώπη και για την Ελλάδα. Τι πιστεύετε ότι πρέπει να γίνει;
AΠ: Η μετανάστευση, πάγιο στοιχείο της ιστορικής εξέλιξης, κατά περιόδους θέτει μεγάλα προβλήματα. Ειδικά για την Ευρώπη ,είναι πηγή ανασφάλειας, «εκβιάζει και εκτρέπει» τους ευρωπαϊκούς λαούς σε πολιτικές και κοινωνικές τραυματικές επιλογές και αναβιώνει κύκλους εσωτερικών εθνικών συγκρούσεων . Ειδικότερα για την Ελλάδα, το μεταναστευτικό έχει διπλή επιβαρυμένη διάσταση . Διότι πέραν του καθαυτού , κοινωνικού προβλήματος και των σοβαρών διαχειριστικών απαιτήσεων του, υπάρχει και ως εργαλειακό πρόβλημα χρησιμοποίησης που θίγει θέματα εθνικής προστασίας και ασφάλειας της χώρας.
Γι’ αυτό επείγει ένα ευρωπαϊκό σχέδιο κοινής μεταναστευτικής πολιτικής, που θα χαράζει συνολικά τις κατευθύνσεις της ΕΕ σε γεωπολιτικό, κοινωνικό δηλαδή πολιτικές ενσωμάτωσης, αλλά και θεσμικό, διαχειριστικό επίπεδο. Με πνεύμα συνεργασίας, στα πλαίσια των ευρωπαϊκών κοινωνικών αξιών και με κατανομή ευθυνών και ανάληψη κόστους από όλα τα κράτη μέλη.
Το νέο Σύμφωνο για την Μετανάστευση και το Άσυλο που κατέθεσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, είναι ένα μεγάλο βήμα προς αυτή την κατεύθυνση και με τις κατάλληλες συμπληρώσεις μπορεί ν’ αποτελέσει εφόδιο για αποτελεσματικές λύσεις.
- Ο ΟΟΣΑ είναι οργανισμός που προωθεί τις μεταρρυθμίσεις με πιο ήπιο τρόπο από αυτόν του ΔΝΤ. Όμως οι Έλληνες, στέκονται καχύποπτα απέναντι στα διάφορα μεταρρυθμιστικά προγράμματα. Πώς μπορεί να αρθεί αυτή η καχυποψία ώστε να προχωρήσουν με κοινωνική ειρήνη οι αναγκαίες αλλαγές;
ΑΠ: Αυτό που λέτε για την ηπιότητα είναι αλήθεια. Λιγότερη γνωστή, αλλά εξίσου αλήθεια είναι ότι ο ΟΟΣΑ δεν είναι οργανισμός θεσμικά αποφασιστικός, αλλά συμβουλευτικός. Άλλωστε η βασική αλήθεια των επιτυχημένων μεταρρυθμίσεων, είναι ότι δεν επιβάλλονται, αλλά εφαρμόζονται οικειοθελώς. Οι μεταρρυθμίσεις πάντα θέτουν δύο ερωτήματα: Αν είναι αναγκαίες και αν είναι ιδιόκτητες.
Η Ελλάδα, με βάση και τις πικρές εμπειρίες της τελευταίας δεκαετίας, έχει κάνει βήματα στην μεταρρυθμιστική κουλτούρα. Σήμερα η άρση της καχυποψίας, είναι θέμα περισσότερο πολιτικής εμπιστοσύνης και λιγότερο απόρριψη καθαυτών των μεταρρυθμίσεων. Για κάποιες, μάλιστα, κρίσιμες, ματαιωμένες ή διαρκώς αναβαλλόμενες, όπως του ασφαλιστικού, σήμερα είμαστε ιδιαιτέρως προβληματισμένοι και απολογητικοί.
Η Άννα Διαμαντοπούλου είναι Πρόεδρος του Δικτύου για την Μεταρρύθμιση στην Ελλάδα και την Ευρώπη – πρ. Επίτροπος ΕΕ – πρ. Υπουργός.